Profilaktyka

Załącznik nr 1

Gminny Program Profilaktyki

i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

na 2021 rok

WSTĘP

W obecnym czasie trwania pandemii problemy alkoholowe nabierają szczególnie ważnego charakteru.

Przedłużający się lęk, stres, izolacja społeczna, często utrata pracy, środków do życia, a także problemy rodzinne wybarwiające się w izolacji sprzyjają zwiększeniu spożycia alkoholu.

W konsekwencji może częściej dochodzić do aktów przemocy w rodzinach.

W tej sytuacji pomoc rodzinom z problemem alkoholowym staje się szczególną ważna.

Realizacja Gminnego Programu profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest i będzie na bieżąco modyfikowana w zależności od stanu epidemicznego. W koniecznych przypadkach, związanych z reżimem sanitarnym możliwa jest praca zdalna.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzega, że w czasie epidemii koronawirusa sięganie po alkohol zwiększa podatność na problemy zdrowotne, nasila ryzykowne zachowania, zaburzenia o podłożu psychicznym oraz zjawisko przemocy. Rocznie alkohol przyczynia się do 3 mln zgonów na świecie, z czego do jednej trzeci dochodzi w Regionie Europejskim WHO. Właśnie w tym regionie obserwuje się najwyższe spożycie alkoholu w populacji i najwyższy odsetek zgonów spowodowanych przez alkohol.

Według WHO istniejące regulacje i zasady, stworzone w celu ograniczenia szkód i krzywd wyrządzanych przez spożywanie alkoholu, powinny zostać podtrzymane w czasie pandemii COVID-19, a nawet wzmocnione. Światowa Organizacja Zdrowia odradza za to łagodzenie dotychczas funkcjonujących zaleceń związanych z alkoholem.
Jak podaje WHO, sięganie po jakikolwiek alkohol wiąże się z ryzykiem dla zdrowia. Szczególnie niebezpieczny jest mocny alkohol etylowy, który został wymieszany z metanolem, stwarza duże zagrożenie dla zdrowia i może prowadzić do śmierci.

Co więcej, spożywanie alkoholu zwiększa podatność na COVID-19. Picie alkoholu negatywnie odbija się na układzie odpornościowym, czego rezultatem jest większe ryzyko rozwinięcia się niepożądanych stanów zdrowotnych. Stąd zalecenie, by ograniczyć spożycie alkoholu, szczególnie w czasie pandemii COVID-19.

I. Cele programu.

Cel główny Programu:

• ograniczanie zdrowotnych i społecznych skutków wynikających z nadużywania napojów alkoholowych,
• podnoszenie poziomu wiedzy mieszkańców w zakresie szkodliwości spożywania alkoholu,
• podejmowanie działań zmierzających do zmiany struktury i wzorców spożywania napojów alkoholowych
• oraz prowadzenie skoordynowanych działań profilaktycznych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych.

Cele szczegółowe Programu:

• wspieranie działań edukacyjnych w zakresie szkodliwości nadmiernego spożywania alkoholu i zagrożeniach związanych z chorobą alkoholową,
• promowanie abstynencji i postaw trzeźwościowych jako stylu życia bez używania alkoholu oraz wspieranie działań ograniczających dostępność do alkoholu,
• wspieranie procesu wychodzenia z uzależnienia od alkoholu oraz prowadzenie działań na rzecz osób będących w stanie nietrzeźwości,
• wspieranie oddziaływań umożliwiających integrację osób uzależnionych od alkoholu oraz członków ich rodzin,
• wspieranie dostępu do działań terapeutycznych i rehabilitacyjnych dla osób zagrożonych, używających i uzależnionych od alkoholu oraz członków ich rodzin,
• wspieranie działań mających na celu motywowanie do podjęcia leczenia odwykowego.

II. Realizatorzy programu.

Za koordynację i realizację Programu odpowiedzialny jest Wójt Gminy w Zabierzów, a w jego ramach – inspektor ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień.

Program realizowany jest we współpracy z innymi podmiotami, w tym:

• szkołami, przedszkolami i placówkami oświatowymi,
• placówkami służby zdrowia,
• podmiotami i instytucjami realizującymi zadania z obszaru profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień w ramach swoich zadań statutowych Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Ośrodek Pomocy Społecznej,
• Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
• organizacjami pozarządowymi.

III. Przewidywane efekty:

1. Nauczyciele:

• potrafią organizować zajęcia o charakterze profilaktycznym;
• znają techniki integracji grupy klasowej i metody pracy zmierzające do rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży.

2. Młodzież:

• wyposażona jest w podstawowe umiejętności życiowe pozwalające zapobiegać podejmowaniu zachowań ryzykownych,
• wykształtowane są zachowania asertywne.

3. Rodzice:

• wyposażeni są w podstawową wiedzę dotyczącą prawidłowości rozwoju dziecka, potrzeb psychicznych dziecka, warunków ich zaspokajania, umiejętności prawidłowej komunikacji z dziećmi i wyznaczania granic,
• znają instytucje, które mają im pomóc w procesie wychowania dziecka.

IV. Sposoby realizacji zadań gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych uzależnień.

1. Organizacja pracy Gminnego Punktu Konsultacyjno – Informacyjnego dla mieszkańców gminy w Zabierzowie ul. Cmentarna 2:

• praca terapeutyczna specjalisty ds. uzależnień z Grupą Trzeźwiejących Alkoholików ( 1 raz w tygodniu przez 4 godziny )
• praca terapeutyczna psychologa z rodziną dotkniętą problemem uzależnień dzieci i młodzieży( 1 raz tygodniu przez 3 godziny )
• praca terapeutyczna psychologa z Grupą Osób Współuzależnionych ( 1 raz w tygodniu przez 3 godziny)

1. Dyżury w Punkcie pełnią członkowie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych tj. zespół motywujący do leczenia

• psycholog ( 1 raz w tygodniu przez 3 godz.)Dyżur psychologa przeznaczony jest na terapię rodzin, w których występuje problem przemocy, narkotyków lub alkoholizowania się nieletnich;
• inspektor Urzędu Gminy (1 raz w tygodniu przez 3 godz.);
• pielęgniarka środowiskowe (1 raz w tygodniu przez 3 godz.);
• pracownik GOPS – (1 raz w tygodniu przez 3 godz)
• przedstawiciel Policji – (1 raz w tygodniu w Punkcie Informacyjno=Konsultacyjnym dla Ofiar i Sprawców Przemocy)Dyżur osób wymienionych wyżej polega na :

• przyjmowaniu zgłoszeń o naruszeniu porządku publicznego pod wpływem alkoholu,
• przyjmowaniu rodzin osób uzależnionych zgłaszających szkody rodzinne poalkoholowe,
• motywowaniu osoby uzależnionej do leczenia odwykowego lub uczestnictwa w zajęciach Grupy Trzeźwiejących Alkoholików,
• przygotowaniu wniosków do sądu celem podjęcia leczenia odwykowego przez osoby uzależnione od alkoholu,
• pomocy w napisaniu wniosków o ustalenie świadczeń alimentacyjnych dla
• rodzin dotkniętych chorobą alkoholową,
• wizyt domowych na życzenie rodzin celem motywowania osób do leczenia.

2. Rozpropagowanie pracy Punktu poprzez podanie informacji na stronie internetowej GKRPA ,Urzędu Gminy dla mieszkańców Gminy – informacja w prasie lokalnej, Ośrodkach Zdrowia, w szkołach, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.
3. Pomoc w zorganizowaniu wyjazdu Grupy Trzeźwiejących Alkoholików do Częstochowy na Ogólnopolską Pielgrzymkę Trzeźwości oraz w zorganizowaniu XXI Gminnego Święta Trzeźwości w miesiącu sierpniu.
4. Zapewnienie pracy lekarza psychiatry ds. uzależnień oraz psychologa –biegłych sądowych w celu wydania opinii o stopniu uzależnienia jako diagnozy do sądu.
5. Utrzymanie czystości w pomieszczeniach Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego.

V. Świetlice opiekuńczo wychowawcze– promujące zdrowy styl życia dla dzieci i młodzieży z terenu Gminy.

1. Kontynuacja pracy świetlic środowiskowych na terenie Gminy:

• działalności pomocowej dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych;
• tworzenie warunków do trzeźwego i zdrowego stylu życia.

2. Na terenie Gminy świetlice środowiskowe o profilu opiekuńczo wychowawczym funkcjonować będą w następujących sołectwach:1) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Aleksandrowicach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki (II grupy wiekowe)3 razy w tygodniu x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

2) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Balicach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki 3 razy w tygodniu x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

3) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Brzeziu

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni

4) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Brzezince

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni

5) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Bolechowicach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki ( I grupa) Zajęcia 3 razy w tygodniu przez 3 godz x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

6) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Brzoskwini

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni

7) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Burowie

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodnie

8) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Karniowicach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni

9) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Kleszczowie

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodnie

10) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Kobylanach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni

11) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Kochanowie

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodnie

12) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Młynce

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodnie

13) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Niegoszowicach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki (I grup wiekowa) 3 razy w tygodniu x 3 godz x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

14) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Nielepicach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki (I grupa wiekowa) 3 razy w tygodniu x 3 godz x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

15) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Pisarach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodnie

16) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Radwanowicach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki (II grupy wiekowe) 3 razy w tygodniu x 3 godz x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

17) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Rudawie

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki (III grupy wiekowe) 3 razy w tygodniu x 3 godz x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

18) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Rząsce

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne raz w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki (II grupy wiekowe) 3 razy w tygodniu x 3 godz x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

19) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Ujeździe

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodnie

20) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Więckowicach

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki (I grupa wiekowa) 3 razy w tygodniu x 3 godz x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodnie

21) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Zelkowie

• • • zajęcia opiekuńczo profilaktyczne dwa razy w tygodniu przez 3 godziny x 40 zł brutto za 1 godz przez 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki (II grupy wiekowe) 3 razy w tygodniu x 3 godz x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

22) Świetlica opiekuńczo-wychowawcza w Zabierzowie

• • • warsztaty socjoterapeutyczne ogólnodostępne dla dzieci i młodzieży z terenu gminy Zajęcia prowadzone przez psychologa i pedagoga 1 raz w tygodniu x 3 godz x 70 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni
    • Szkoła dla Rodziców ogólnodostępna dla rodziców z terenu gminy Zajęcia prowadzone przez psychologa i pedagoga 1 raz w tygodniu x 3 godz x 70 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni
    • zajęcia sportowe z elementami profilaktyki (VIII grup wiekowych) w tym :Piłka nożna ( VI grup wiekowych)Koszykówka ( I grupa)

      Łucznictwo ( I grupa)

      3 razy w tygodniu x 3 godz x 40 zł brutto za 1 godz x 48 tygodni

    • zajęcia o profilu teatralno-profilaktycznym ogólnodostępne dla młodzieży od 12 do 19 roku życia z terenu gminZajęcia prowadzone przez dwie osoby x 4 godz x 55 zł za 1 godz brutto x 48 tygodniProwadzenie zajęć w świetlicach opiekuńczo-wychowawczych zgodnie z ustawą o zdrowiu publicznym zostanie powierzone Fundacjom i Stowarzyszeniom na podstawie konkursu ofert ogłoszonego przez Wójta Gminy.

VI. Dofinansowanie letniego wypoczynku dzieci i młodzieży z terenu Gminy w ramach Akcji „LATO 2021 ”

1. Zorganizowanie półkolonii z programem profilaktycznym dla dzieci i młodzieży uczęszczających do świetlic opiekuńczo-wychowawczych.
2. Dofinansowanie oraz zorganizowanie letniego wypoczynku dla dzieci i młodzieży uczęszczających do świetlic środowiskowych o profilu opiekuńczo-wychowawczym.
3. Zabezpieczenie transportu dla dzieci i młodzieży uczęszczających na zajęcia do świetlic opiekuńczo-wychowawczych- (Triada, akcja Lato 2021, szkolenie wychowawców świetlic opiekuńczo-wychowawczych oraz pedagogów).
4. Uzupełnienie wyposażenia świetlic aby podnieść jakość prowadzonych zajęć (propozycja doposażenia zgodna z planem działania świetlicy).

VII . Działania profilaktyczne

1. W roku 2021 każda szkoła podstawowa otrzyma pulę środków przeznaczonych do wykorzystania na cele profilaktyczne. Działania w formie prelekcji dla rodziców, organizowanie Dnia profilaktyki, warsztatów dla dzieci i młodzieży z zakresu profilaktyki opiniowane będą przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i finansowane w ramach zatwierdzonych środków. Planuje się kontynuację warsztatów dla uczniów klas od I-IV program „cukierki” rekomendowany przez Małopolskiego Kuratora Oświaty, warsztaty od klas V-VIII pn „Magiczne kryształy” oraz przeprowadzenie szkolenia dla uczniów klas od V-VI pn „Debata” program rekomendowany przez PARPA.
2. Organizowanie dla dzieci i młodzieży uczęszczających do świetlic środowiskowych zajęć rozwijających umysł, ciało i talenty pn. ” TRIADA”- XII gminny konkurs między świetlicami
3. Zorganizowanie szkolenia dla prowadzących świetlice opiekuńczo-wychowawcze pn. „Profilaktyka uzależnień- ustalenie zasad współpracy i harmonogramu wspólnych działań.
4. Włączenie się w Ogólnopolską Społeczną Kampanię Edukacyjną pn.”Zachowaj trzeźwy umysł” oraz „Postaw na Rodzinę”. „Przeciw pijanym kierowcom”W ramach akcji:

• włączenie pracowników służby zdrowia w akcję „Sprawdź czy Twoje picie jest bezpieczne”,
• promowanie w/w akcji poprzez umieszczenie na stronie internetowej oraz w prasie lokalnej

5. Spotkania z rodzicami dzieci w szkołach, przedszkolach-profilaktyka połączona z możliwością konsultacji indywidualnych ( realizacja warsztatów Szkoła dla Rodziców).
6. Konferencja pn” Choroba alkoholowa” dla przedstawicieli gminy ( radni, sołtysi, dyrektorzy szkół , pedagodzy szkolni, przedstawiciele służby zdrowia, policji oraz poradni psychologiczno-pedagogicznej).
7. Wykonanie diagnozy społecznej Gminy Zabierzów z zakresu uzależnień.

VIII. Szkolenia członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

IX. Delegacje.

X. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

1. Członkowi Zespołu motywującego do leczenia przysługuje z tego tytułu wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 1200 zł brutto (jeden tysiąc dwieście złotych) miesięcznie.
2. Członkowi Zespołu ds. współpracy ze szkołami i świetlicami środowiskowymi przysługuje z tego tytułu wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 1000 zł brutto (jeden tysiąc złotych) miesięcznie.
3. Członkowi Zespołu ds. kontroli punktów sprzedaży i podawania napojów alkoholowych przysługuje z tego tytułu wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 1 000 zł brutto (jeden tysiąc złotych) miesięcznie.
4. Podstawą wypłaty wynagrodzenia jest potwierdzone przez inspektora ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, miesięczne sprawozdanie z realizacji zakresu obowiązków wynikających z członkostwa.
5. W razie braku sprawozdania określonego w ust.4 oraz braku potwierdzenia sprawozdania przez inspektora ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, lub w razie nienależytego wykonania obowiązków wynagrodzenie za miesiąc, którego dotyczy taka okoliczność, nie przysługuje.

XI. Przeprowadzenie kontroli punktów sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie Gminy Zabierzów pod kątem przestrzegania zasad zgodnie z Ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

XII. Doposażenie nowo powstałych świetlic środowiskowych zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym- realizacja przez Wydział Inwestycji Urzędu Gminy.

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Zabierzów na lata 2020-2022

1.PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2018 r., poz. 1030 z późn. zm.);
Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz. U. z 2018 r., poz. 1492);
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 2077 z późn. zm.);
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 (Dz. U. z 2016 r., poz. 1492).
2.WSTĘP
Narkomania to jedna z poważniejszych chorób współczesnego społeczeństwa. Pociąga za sobą liczne konsekwencje, wśród których najdotkliwsze są szkody zdrowotne, jak infekcje, zatrucia organizmu czy depresja.
Narkomania to jednostka chorobowa o niezwykle złożonym charakterze, ponieważ stanowi problem medyczny, społeczny, kulturowy i prawny. Istnieje kilka umownych poziomów intensywności kontaktu z narkotykami, począwszy od inicjacji, kończąc na zaawansowanym uzależnieniu.
Narkomania jest powszechnie nazywana uzależnieniem od narkotyków, czyli substancji chemicznych wpływających na czynność mózgu. Nałóg fizyczny polega na doświadczeniu reakcji fizjologii organizmu po odstawieniu narkotyków, a psychiczny powoduje, że zachwiana zostaje psychika osoby uzależnionej. Narkomania charakteryzuje się przede wszystkim głodem narkotycznym, przymusem zażywania środków odurzających i potrzebą zdobycia narkotyku za wszelką cenę.
Wielu badaczy uważa, iż nie ma naukowego wzorca faz uzależnienia. Tłumaczą to tym, iż substancje psychoaktywne mają często skrajnie różne działania, przez co trudno ujednolicić model ich brania. Mimo to funkcjonują następujące fazy uzależnienia od narkotyków:
etap inicjacji – pierwszy etap uzależnienia od narkotyków; dotyczy wszystkich osób, które choć jeden raz ich zażyły;
faza eksperymentalna – może stanowić ostatnią fazę procesu uzależniania od narkotyków w wyniku całkowitego zerwania po kilkukrotnym spróbowaniu danej substancji albo fazę przejściową dla osób, które kontynuują zażywanie narkotyków; obejmuje pewien motyw poznawczy i wynika często z ciekawości i chęci sprawdzenia, jak działa dany narkotyk i jakie wywołuje skutki;
faza używania substancji – dotyczy osób, które ciągle zażywają narkotyki w sposób ryzykowny, wynikiem czego są szkody w sferze zdrowotnej, zawodowej, rodzinnej, społecznej i finansowej; ma miejsce wzrost tolerancji na substancje psychoaktywne i rośnie dawka przyjmowanego narkotyku;
faza uzależnienia – charakteryzuje się nieumiejętnością zaprzestania przyjmowania substancji psychoaktywnej; typowe dla tej fazy są przykre objawy po odstawieniu czy zmniejszeniu zażywanej dawki (lęki, niepokój, ogólne rozbicie, nerwowość, bóle mięśni, omamy); narkomani wykazują potrzebę ciągłego zwiększenia dawek w celu uzyskania tych samych efektów.
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2020-2022 określa strategię działań w zakresie profilaktyki uzależnień i zmniejszania szkód wynikających z zażywania narkotyków. Przeciwdziałanie narkomanii jest zadaniem własnym gminy zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2017 r. poz. 783 z późn. zm.), która zobowiązuje samorządy do kreowania lokalnej polityki w zakresie walki z narkomanią.
Niniejszy dokument zawiera plan działań w zakresie profilaktyki uzależnień, będących kontynuacją działalności z lat poprzednich i jest zgodny z założeniami: 1. Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2017 r. poz. 783 z późn. zm.); 2. Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020; 3. Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2017-2020; 4. Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1916 z późn. zm.). Kierunki działania określone w Programie wpisują się w cele i zadania zawarte w Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2014-2020.
Diagnoza problemów w Gminie Zabierzów.
W listopadzie 2018r. została przeprowadzona diagnoza problemów społecznych gminy Zabierzów przez Pracownię Badań Społecznych SONDA.
Badania ilościowe przeprowadzono na następujących próbach reprezentatywnych:
– uczniowie: 572 dzieci i młodzieży ze szkół publicznych na terenie gminy Zabierzów (obecnie klasy 6, 7, 8 – ankiety);
dorośli: 200 osób (wywiady kwestionariuszowe)
– Dorośli
Ankietowanych zapytano, czy kiedykolwiek mieli kontakt z osobami zażywającymi narkotyki na terenie gminy Zabierzów.
Ponad połowa z nich odpowiedziała, że „nigdy” nie miała kontaktu z takimi osobami (61,0%). Co piąty uczestnik badania, stwierdził, że kontakt z osobami spożywającymi narkotyki, miał kilka razy w życiu. 6,0% wskazań, dotyczyło odpowiedzi „raz w życiu”.
Rzadziej, ankietowani wskazywali na „kilka razy w roku” i „kilka razy w miesiącu” (po 4,0%). Pozostali odpowiedzieli, że ich kontakt z takimi osobami jest częstszy niż kilka razy w tygodniu (w sumie 3,0%).
Kolejne pytanie dotyczyło częstotliwości kontaktów, z osobami, które sprzedają narkotyki. I tak ankietowani przyznali w przeważającej większości, że nigdy nie spotkali takiej osoby (85,0%). Kilka razy w życiu, takie spotkanie miał prawie, co dziesiąty ankietowany mieszkaniec Zabierzowa. Po takiej samej liczbie wskazań, otrzymały odpowiedzi: „raz w życiu” i „kilka razy w życiu” (po 3,0%) oraz „raz w miesiącu” i „kilka razy w tygodniu” (po 1,0%). Codziennego kontaktu z osobami sprzedającymi narkotyki, nie ma żaden z ankietowanych mieszkańców.
Mieszkańców zapytano również o to, czy sami mieli kiedykolwiek okazję do spróbowania narkotyków. Przeważająca część ankietowanych, stwierdziła, że nigdy nie było takiej okazji (75,0%), Pozostali odpowiadali że częściej było to kilka razy w życiu (14,0%) lub raz w życiu (9,0%). Również żaden z ankietowanych nie wskazał, że narkotyki zażywa/ próbuje „codziennie”.
Dzieci i młodzież
Niezależnie od typu szkoły, zdecydowana większość respondentów słyszała kiedykolwiek o dopalaczach (83,9%), kokainie (82,1%). Niewiele mniej uczniów wskazało na marihuanę i haszysz (79,3%), amfetaminie (76,4%) oraz heroinie (72,5%). Ponad połowa miała jakąkolwiek wiedzę o lekach uspokajających i nasennych, LSD czy sterydach i anabolikach (odpowiednio 63,0%, 56,3%, 53,2%).
Dwóch na pięciu uczniów, posiada wiedzę na temat narkotyków wziewnych, np. kleju (42,5%). Prawie co piąty uczeń słyszał o „kompocie” – polskiej heroinie (23,2%), ecstasy (22.9%). Najmniejszy procent wskazań, dotyczył cracku (18,2%). Tylko 7,9% uczniów nic nie słyszało na temat wskazanych w ankiecie środków odurzających.
Zgodnie z deklaracjami uczniów, tylko 2,3% (13 osób) z nich spróbowała kiedykolwiek narkotyków lub dopalaczy. Dominująca proporcja ankietowanych nie ma takich doświadczeń (97,7%).
Zdecydowana grupa uczniów (68,5%) nie wiedziała, bądź miała trudność z powiedzeniem skąd można zdobyć narkotyki (22,8%). Pozostali uczniowie, zdobywali je od dealerów. Mają też dostęp do środków przez kolegów, rówieśników (5,2%) w samej szkole (5,6%). Reszta badanych uczniów wskazywała na takie miejsca jak pub (3.3%), park (3,1%), czy dworzec (2,0%).
Czynniki chroniące i czynniki ryzyka- wnioski z badań:
1. Na poziomie deklaratywnym relacje rodzinne większości uczniów są dość intensywne, a dzieci i młodzież uczestniczy w życiu rodzinnym. Największym zaufaniem dzieci obdarzają swoją matkę- deklaruje tak 67,4% badanych.
2. Mniejszość dzieci, utrzymuje nieregularne i powierzchowne relacje z rodziną, co stanowi czynnik zagrożenia przemocą i spożywaniem tytoniu, alkoholu oraz zażywaniem narkotyków.
3. Niskie oceny dotyczą nielicznej grupy badanych dzieci i młodzieży. Należy jednak pamiętać, że tacy uczniowie mogą być szczególnie sfrustrowani, narażeni na stres szkolny, a przez to mogą być częściej ofiarami jak i sprawcami rówieśniczej przemocy. Uczniowie doznający szkolnych porażek mogą być bardziej podatni na używanie tytoniu, alkoholu, a nawet odurzania się narkotykami.
Cele
1. Cel główny Programu

Celem głównym Programu jest ograniczenie używania narkotyków oraz związanych z tym problemów społecznych i zdrowotnych oraz podniesienie świadomości społeczeństwa o zagrożeniach narkomanią i niwelowanie istniejących problemów.

2. Cele szczegółowe Programu

1. Zmiana zachowań i postaw mieszkańców w sytuacjach związanych z narkotykami,
2. Wdrożenie nowoczesnych form profilaktyki kierowanej w szczególności do dzieci i młodzieży,
3. Objęcie pomocą większej liczby osób uzależnionych od narkotyków,
4. Zmniejszenie poczucia bezradności w poszukiwaniu pomocy.